İlk kompüter virusu 1986-cı ildə yaradılıb
İki pakistanlı qardaş Basit və Amjad Farooq Alvi tərəfindən yaradılan Brain virusu məlum olan ilk kompüter virusudur. Bu virus tibbi proqram təminatının icazəsiz surətinin çıxarılmasının qarşısını almaq üçün üçün nəzərdə tutulmuşdu. Maraqlıdır ki, virus müəlliflərin əlaqə məlumatlarını əks etdirən bir mesaj göstərərək onu zərərli hücumdan daha çox piratlıqla mübarizə vasitəsinə çevirdi. Lakin virus təsadüfən bütün dünyaya yayılaraq kompüter virusları dövrünü başlatdı.
Hər 39 saniyədə bir kiberhücum baş verir
Merilend universitetində aparılan bir araşdırma hər gün orta hesabla 2244 kiberhücumun baş verdiyini müəyyən edib. Bu hücumların bir çoxu həssas cihazlar və xidmətlər üçün interneti skan edən avtomatlaşdırılmış skriptlərdən istifadə edir. Zəif parollar, yamaqsız proqram təminatı və yanlış konfiqurasiya edilmiş təhlükəsizlik parametrləri sistemləri hakerlər üçün asan hədəflər edir. Bu hal güclü autentifikasiyanın və müntəzəm proqram yeniləmələrinin vacibliyini gözlər önünə sərir.
Şifrə “123456” hələ də geniş istifadə olunur
Dəfələrlə edilən xəbərdarlıqlara baxmayaraq insanlar zəif parollardan istifadə etməyə davam edirlər. Kibertəhlükəsizlik hesabatlarına görə “123456” və “qwerty” illərdir ən çox sındırılan parollar olub. Kibercinayətkarlar Brute Force hücumlarından istifadə edərək demək olar ki, dərhal bu parolları təxmin edə bilirlər. Təşkilatlar və fərdlər təhlükəsizliyi artırmaq üçün hər bir hesab üçün mürəkkəb, unikal parollar yaratmaq və bu parolları saxlamaq üçün parol menecerlərindən istifadə etməlidir.
Sosial mühəndislik ən yayğın üsuldur
Sosial mühəndislik hücumları texniki istismardan çox psixoloji manipulyasiyaya əsaslanır. İstifadəçiləri zərərli linklərə klikləməyə və ya həssas məlumatları təqdim etməyə aldadan fişinq e-poçtları məlumat pozuntularının təxminən 90%-ni təşkil edir. Deepfake texnologiyası və süni intellektlə işləyən fişinq fırıldaqları sosial mühəndislik hücumlarını daha da inandırıcı edir. Maarifləndirmə təlimi və çox faktorlu autentifikasiya (MFA) əsas müdafiə vasitələridir.
Kibercinayətlərin səbəb olduğu maddi zərərin 2025-ci ilə qədər 10,5 trilyon dollara çatacağı gözlənilir
Kibercinayətkarlıq indiki dövrdə qlobal narkotik ticarətindən daha gəlirlidir. Maliyyə fırıldaqları, ransomware, məlumat oğurluğu və şəxsiyyət oğurluğu maddi zərəri artırır. Müəssisələr təhlükəsizlik tədbirlərinə milyardlar xərcləyir. Kiber təhdidlərin sayının artması ilə şirkətlər və qurumlar süni intellektlə idarə olunan təhlükənin aşkarlanması və Zero Trust arxitekturaları kimi qabaqcıl təhlükəsizlik həllərinə investisiya qoymalıdır.
Ransomware hücumları hər 11 saniyədə baş verir
2023-cü ilə qədər müəssisələr və qurumlar hər 11 saniyədən bir ransomware hücumu ilə üzləşib və bu hücumlar milyardlarla ziyana səbəb olub. Ransomware faylları şifrələyən və şifrənin açılması üçün ödəniş tələb edən zərərli proqramdır (çox vaxt Bitcoin tələb olunur). Colonial Pipeline hücumu (2021) və WannaCry epidemiyası (2017) ən zərər vuran ransomware hücumları arasındadır. Məlumatların müntəzəm ehtiyat nüsxələrinin saxlanması və kibertəhlükəsizliyə dair maarifləndirmə təlimləri bu cür hücumlardan müdafiə üçün çox vacibdir.